Czym jest pępek? Jak pielęgnować po porodzie kikut pępowinowy? Niejedna młoda mama zastanawia się jak podjąć się tego tematu, tym bardziej że budzi on wiele różnych emocji. Poniżej zebraliśmy najważniejsze informacje, by pomóc kobietom w prawidłowej pielęgnacji pępków noworodków.
Pępek noworodka stanowi pozostałość po przyczepie pępowiny, którą dziecko połączone było z organizmem mamy. Pępowina umożliwia rozwój, wzrost, przeżycie, a ostatecznie poród dziecka. Odpowiednia długość sznura pępowinowego pozwala na niczym nieograniczoną możliwość ruchu płodu w łonie matki, a dzięki tzw. galarecie Warthona, która otacza naczynia pępowinowe nadając pępowinie sprężystość, chroni przed ciśnieniem w jamie macicy i uciskiem.
Po porodzie kiedy naczynia pępowinowe przestają tętnić, położna lub lekarz zakłada na pępowinę plastikowy klips ok 2 cm od powierzchni brzuszka dziecka. Następnie personel, tata lub niekiedy mama przecina pępowinę. Zabieg ten powinien być wykonany w sposób jałowy.
W pierwszych godzinach po urodzeniu się dziecka kikut pępowiny jest biało-niebieski i wilgotny. W ciągu doby obkurcza się i wysusza, a jego kolor zmienia się na żółtobrązowy, a następnie czarnobrązowy. Po kilku dniach, zazwyczaj w dniu wypisu ze szpitala, zacisk kikuta pępowiny powinien być odpięty. Warto tego dopilnować, zwłaszcza, że w niektórych placówkach medycznych nie jest to standardowe postępowanie.
Po usunięciu klipsa kikut pępowiny usycha i odpada po około 14 dniach. Na proces usychania kikuta wpływa m.in. grubość pępowiny, długość pozostawionego kikuta oraz sposób pielęgnacji.
Kikut pępowiny należy traktować jak gojącą się ranę, gdyż stanowi podłoże dla drobnoustrojów chorobotwórczych. Kontakt noworodka z matką skóra do skóry bezpośrednio po porodzie oraz przebywanie matki wraz z dzieckiem w tzw. systemie rooming-in zapewnia dziecku normalny, niechorobotwórczy mikrobiom, zmniejszając ryzyko zakażenia pępka.
Zgodnie z zaleceniami WHO, pielęgnacja kikuta pępowiny powinna polegać na utrzymaniu czystości i suchości samego kikuta i pierścienia wokół pępowiny. Dlatego też preferowaną metodą pielęgnacji kikuta pępowiny jest tzw. sucha pielęgnacja bez stosowania miejscowych substancji odkażających. Stosowanie preparatów odkażających skórę, zaleca się jedynie w warunkach niedostatecznej higieny oraz krajach rozwijających się.
Sucha pielęgnacja kikuta pępowiny polega na:
Równie skuteczną i bezpieczną metodą jest pielęgnacja kikuta pępowiny za pomocą mleka kobiecego, w szczególności siary. Czynniki immunologiczne i przeciwzapalne korzystnie wpływają na gojenie się kikuta pępowinowego i zastosowanie tego rodzaju profilaktyki jest równie skuteczne, co sucha pielęgnacja oraz stosowanie miejscowych środków antyseptycznych. Wykazano, że czas odpadnięcia pępowiny pielęgnowanej siarą matki karmiącej był krótszy niż pępowiny pielęgnowanej na sucho.
Nie zaleca się natomiast:
Niezbyt przyjemny zapach oraz niewielka ilość śluzowatej wydzieliny wokół nasady kikuta są zazwyczaj zjawiskiem prawidłowym. To co powinno zaniepokoić to:
Nieodpadnięty kikut po ukończeniu 15 doby życia dziecka jest wskazaniem do oceny położnej środowiskowej lub lekarza pediatry.
Literatura:
eeny meeny jest marką
