Swędzenie skóry przy AZS – jak sobie radzić?

Co znajdziesz w artykule?

Swędzenie skóry przy AZS to najbardziej uciążliwy objaw tej choroby. Jego uporczywość, w połączeniu ze znacznym nasileniem powoduje, że AZS nierzadko zajmuje centralne miejsce w życiu chorego, uniemożliwiając mu normalne funkcjonowanie. Ten wpis ekspercki pomoże Wam radzić sobie z tą przykrą dolegliwością. 

Przyczyny swędzenia skóry

W przebiegu atopowego zapalenia skóry bariera skórna jest niesprawna. Deficyt białek budulcowych i ochronnych substancji lipidowych jest odpowiedzialny za zwiększoną jej przepuszczalność. W efekcie wolne zakończenia nerwowe, które biorą udział w wytwarzaniu odczucia świądu, są stale pobudzane, a pacjenta „swędzi”. Zwiększona przeznaskórkowa utrata wody w skórze atopowej pozbawia ją dodatkowej warstwy ochronnej jaką jest odpowiednie nawilżenie. Skóra jest podatna na uszkodzenia i nie chroni przed transmisją potencjalnych czynników drażniących czy alergizujących do jej wnętrza, umożliwiając tym samym łatwe powstanie stanu zapalnego, a wraz z nim i wspomnianego odczucia świądu.

Dobre emolienty to podstawa

Odpowiednia pielęgnacja skóry atopowej mająca to utrzymanie maksymalnego nawodnienia powłoki skórnej. Grupa substancji, których głównym zadaniem jest zatrzymanie w skórze odpowiedniej ilości wody, a tym samym zapobieganie jej przesuszeniu, to emolienty. Ich nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa „emolliere” nawilżać, zmiękczać.

Emolienty przy AZS – jak aplikować?

Należy je nakładać min. 2x dziennie. Ze względu na duże nasilenie świądu w godzinach wieczornych oraz w nocy nie powinniśmy zapominać o ich aplikacji szczególnie na zakończenie dnia. W przypadku skóry atopowej tego typu kosmetyki stosujemy regularnie. W okresie zaostrzenia stabilizują one barierę skórną przyczyniając się do ograniczenia czasu stosowania preparatów sterydowych. W okresie remisji, gdzie mamy do czynienia z „pozornie zdrową skórą”, która szybko ulega przesuszeniu, pomagają wydłużyć czas kolejnego nawrotu rumienia zapalnego. Dodatkowo stabilizując i „uszczelniając” barierę naskórkową, poprzez uzupełnienie naturalnego czynnika nawilżającego, ograniczają drogę wnikania potencjalnych substancji drażniących czy alergenów.

Kąpiel na swędzenie skóry przy AZS

Codzienne kąpiele i związana z nimi higiena są ważnym elementem terapii atopowego zapalenia skóry. Pomagają one oczyszczać skórę i zmiany chorobowe z zanieczyszczeń i drobnoustrojów, które są potencjalnymi czynnikami drażniącymi. Ponadto preparaty lecznicze będą efektywniej działać nałożone na czystą skórę. Kąpiel jednak powinna odbywać się w odpowiedni sposób. Nie można doprowadzić do nadmiernego parowania wody ze skóry, gdyż doprowadza to do jej wysuszenia. Aby temu zapobiec, zaleca się natychmiastową aplikację emolientu, najlepiej jeszcze na wilgotne ciało. Powinniśmy stworzyć z tego rytuał „kremowania”. Unikamy też gorącej wody oraz intensywnego pocierania skóry. Całość nie powinna trwać dłużej niż 5-10 min. Można dodać dodatkowo emolient pod koniec kąpieli, jednak ważniejsze jest jego późniejsze zastosowanie.

Zwróć uwagę na to, co ubierasz

Identyfikacja alergenów i ich eliminacja jest kluczowa dla przebiegu profilaktyki i leczenia. Mniej zmian zapalnych i nawilżona skóra to skóra, która mniej „swędzi”. Dlatego wszyscy chorzy powinni zwrócić uwagę, aby unikać zbytniego przegrzania i spocenia. Dobierając garderobę należy wybierać bawełnę, jedwab lub len przy maksymalnym unikaniu włókien poliestrowych, nylonu czy wełny. Te materiały drażnią skórę i nasilają stan zapalny.

Alternatywne sposoby na łagodzenie świądu

Ciągłe drapanie się, które z czasem może przybierać obraz nawykowego, należy starać się jak najszybciej przerwać. To bowiem serwowanie skórze mikro lub makrouszkodzeń, które dodatkowo naruszają zmienioną chorobowo barierę naskórkową. Należy spróbować innych metod: uciskanie miejsca swędzącego, ostukiwanie opuszkami palców, delikatne szczypanie czy miejscowe chłodzenie. U młodszych dzieci nierzadko sprawdza się metoda „odwrócenia uwagi”. Maluchy, które się nudzą częściej będą skupiać się na odczuciu swędzenia.

Leczenie AZS tylko całościowo

Jedynie kompleksowe leczenie zapewni redukcję lub całkowite ustąpienie uporczywego świądu skóry zmienionej chorobowo przy AZS. Oprócz właściwego oczyszczania i nawilżania skóry pacjent otrzymuje leczenie przeciwzapalne miejscowe lub ogólne. Całościowa terapia powinna być prowadzona pod okiem lekarza, który ze swoją wiedzą i doświadczeniem będzie towarzyszył pacjentowi.

Agnieszka Kobyłka-Dziki – lekarz dermatolog. Jako mama lekarka ma świadomość, że zdrowie dziecka dla rodzica jest priorytetem. Specjalizując się w dermatologii, najszerzej porusza zagadnienia związane ze skórą dziecka, biorąc pod uwagę mnogość zmian skórnych w tym szczególnym okresie.
Ukończyła studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, obecnie rezydenturę kontynuuje w Niemczech. W Internecie tematykę dermatologiczną porusza na łamach swojego bloga

Powiązane artykuły